Philydor | ||
---|---|---|
![]() Philydor atricapillus, la especie tipo del género. | ||
Taxonomía | ||
Reino: | Animalia | |
Filo: | Chordata | |
Clase: | Aves | |
Subclase: | Neornithes | |
Infraclase: | Neognathae | |
Superorden: | Neoaves | |
Orden: | Passeriformes | |
Suborden: | Tyranni | |
Infraorden: | Tyrannides | |
Superfamilia: | Furnarioidea | |
Familia: | Furnariidae | |
Subfamilia: | Furnariinae | |
Tribu: | Philydorini | |
Género: |
Philydor Spix, 1824[1] | |
Especie tipo | ||
Anabates atricapillus = Philydor atricapillus[2] Wied-Neuwied, 1821 | ||
Especies | ||
Sinonimia | ||
Philydor es un género de aves paseriformes perteneciente a la familia Furnariidae que agrupa a especies nativas de la América tropical (Neotrópico), cuyas áreas de distribución se encuentran desde Panamá a través de América del Sur hasta el centro de Bolivia, noreste de Argentina y sur de Brasil.[4] A sus miembros se les conoce por el nombre común de ticoticos,[5] y también hojarasqueros, limpiafrondas o limpia-follajes, entre otros.[6]
Etimología
El nombre genérico neutro «Philydor» se compone de las palabras del griego « φιλος philos» que significa ‘que ama’, y «ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos» que significa ‘agua’.[7]
Características
Las ticoticos de este género son furnáridos bastante grandes, midiendo entre 16,5 y 18 cm de longitud, de cola larga. Son ampliamente encontrados en selvas húmedas de baja altitud y montanas bajas; algunas especies son arborícolas y relativamente fáciles de observar, mientras otras permanecen en los enmarañados y por lo tanto son más furtivas. Presentan poco o ningún estriado, pero todas tienen lista superciliar, más marcante en algunas que en otras. Comparados con los ticoticos del género Automolus, son más esbeltos y siguen un patrón más robusto.[8]
Taxonomía
La especie antes denominada Philydor dimidiatum, anteriormente agrupada en el presente género, fue movida al género Syndactyla, siguiendo a los estudios de Robbins & Zimmer (2005),[9] y cambiando el nombre científico para Syndactyla dimidiata como aprobado por la Propuesta N° 198 al Comité de Clasificación de Sudamérica (SACC).[10] Este cambio fue confirmado posteriormente por los estudios de Derryberry et al. (2011).[11]
Los estudios genéticos-moleculares de Derryberry et al. (2011),[11] demostraron cabalmente que las entonces especies P. ruficaudatum y P. lichtensteini, pertenecientes al presente, estaban mucho más próximas del género Anabacerthia. Mediante la aprobación de la Propuesta N° 527 al SACC, fueron transferidas, cambiando sus nombres científicos para: Anabacerthia ruficaudata y Anabacerthia lichtensteini.[12]
Los mismos estudios de Derryberry et al. (2011)[11] sugieren que el presente género es polifilético, con la especie tipo del género, P. atricapillus, probablemente hermanada con P. pyrrhodes, y este par formando un grupo monofilético con los géneros Heliobletus y Cichlocolaptes, pero que todas las otras especies actualmente en el género, están más próximas de otros géneros.
Otro de los problemas encontrados es que las entonces P. erythropterum y P. rufum están hermanadas con Ancistrops strigilatus, y juntas no están ni cercanamente emparentadas con Philydor pero cercanos al clado formado por Clibanornis y Automolus. La solución encontrada fue separar estas dos especies en un género resucitado Dendroma Swainson, 1837, bajo los nombres de Dendroma rufa y Dendroma erythroptera, ya que el género es femenino. El SACC aprobó esta separación en la Propuesta N° 819.[13]
Lista de especies
Según las clasificaciones del Congreso Ornitológico Internacional (IOC)[14] y Clements Checklist/eBird,[4] el género agrupa a las siguientes especies con el respectivo nombre popular de acuerdo con la Sociedad Española de Ornitología (SEO):[5]
Imagen | Nombre científico | Autor | Nombre común | Estado de conservación[15] | Distribución |
---|---|---|---|---|---|
![]() |
Philydor fuscipenne | Salvin, 1866 | ticotico aligrís | ![]() | |
![]() |
Philydor erythrocercum | (Pelzeln, 1859) | ticotico lomirrufo | ![]() | |
![]() |
Philydor novaesi | Teixeira & Gonzaga, 1986 | ticotico de Alagoas | ![]() | |
![]() |
Philydor atricapillus | (Wied-Neuwied, 1821) | ticotico cabecinegro | ![]() | |
![]() |
Philydor pyrrhodes | (Cabanis, 1848) | ticotico lomicanelo | ![]() |
Referencias
- ↑ Spix, J.B. von (1824). Avium species novae, quas in itinere per Brasiliam annis MDCCCXVII-MDCCCXX jussu et auspiciis Maximiliani Josephi I. Bavariae regis augustissimi. Suscepto. Collegit et descripsit Dr. Joannes Bapt. de Spix (en latín) 1. 90 pp., 104 tt. Martius, C.F.P. von, curador; Schmidt, Matthias, ilustrador. Monachii (Múnich): Impensis Editoris, 1838. Philydor p. 73. Disponible en Biodiversitas Heritage Library. doi:10.5962/bhl.title.63181.
- ↑ Zoonomen Nomenclatural data (2013) Alan P. Peterson. Ver Philydor en Furnariidae. Acceso: 1 de septiembre de 2014.
- ↑ Euphilydor Richmond Index – Genera Eafa - Eyramytis – Division of Birds at the National Museum of Natural History, Washington, D.C.
- ↑ a b Clements, J.F., Schulenberg, T.S., Iliff, M.J., Fredericks, T.A., Gerbracht, J.A., Lepage, D., Billerman, S.M., Sullivan, B.L. & Wood, C.L. (2022). «The eBird/Clements checklist of Birds of the World v.2022». Disponible para descarga. The Cornell Lab of Ornithology (Planilla Excel )(en inglés).
- ↑ a b Bernis, F; De Juana, E; Del Hoyo, J; Fernández-Cruz, M; Ferrer, X; Sáez-Royuela, R; Sargatal, J (2003). «Nombres en castellano de las aves del mundo recomendados por la Sociedad Española de Ornitología (Octava parte: Orden Passeriformes, Familias Eurylaimidae a Rhinocryptidae)». Ardeola. Handbook of the Birds of the World (Madrid: SEO/BirdLife) 50 (1): 103-110. ISSN 0570-7358. Consultado el 5 de agosto de 2014. P. 105-106.
- ↑ «Ticotico lominaranja Philydor pyrrhodes (Cabanis, JL 1849)». Avibase. Consultado el 24 de mayo de 2023.
- ↑ Jobling, J.A. (2010). Helm Dictionary of Scientific Bird Names (en inglés). Londres: Bloomsbury Publishing. pp. 1-432. ISBN 9781408133262. «Philydor, p. 303».
- ↑ Ridgely, Robert & Tudor, Guy. 2009. Philydor, p. 306-308, láminas 12(4-5, 7, 10-11), en Field guide to the songbirds of South America: the passerines – 1.a edición – (Mildred Wyatt-World series in ornithology). University of Texas Press, Austin. ISBN 978-0-292-71748-0
- ↑ Robbins, M.B.; Zimmer, K.J. (2005). «Taxonomy, vocalizations and natural history of Philydor dimidiatum (Furnariidae), with comments on the systematics of Syndactyla and Simoxenops». Bulletin of the British Ornithologist's Club (en inglés). 125: 212–228. ISSN 0007-1595.
- ↑ Robbins, M.B. & Zimmer, K.J., diciembre de 2005. «Transferir Philydor dimidiatum (Furnariidae) al género Syndactyla» Propuesta (#198) al South American Classification Committee. En inglés.
- ↑ a b c Derryberry, E.; Claramunt, S.; Derryberry, G.; Chesser, R.T.; Cracraft, J.; Aleixo, A.; Pérez-Éman, J.; Remsen, Jr, J.v.; & Brumfield, R.T. (2011). «Lineage diversification and morphological evolution in a large-scale continental radiation: the Neotropical ovenbirds and woodcreepers (Aves: Furnariidae)». Evolution (en inglés) (65): 2973-2986. ISSN 0014-3820. doi:10.1111/j.1558-5646.2011.01374.x.
- ↑ Brumfield, R.T., junio de 2012. «Mover Philydor ruficaudatum y P. lichtensteini para Anabacerthia» Propuesta (527) al South American Classification Committee. En inglés.
- ↑ Claramunt, S. (mayo de 2019). «Resucitar el género Dendroma Swainson 1837 para Philydor erythropterum y P. rufum». Propuesta (819). South American Classification Committee (en inglés).
- ↑ Gill, F., Donsker, D. & Rasmussen, P. (ed.). «Ovenbirds & woodcreepers». IOC – World Bird List (en inglés). Consultado el 24 de mayo de 2023. Versión/Año: 13.1/2023.
- ↑ BirdLife International. 2019. Philydor. Lista Roja de especies amenazadas de la UICN 2022.2 (en inglés). Consultada el 24 de mayo de 2023.
Enlaces externos
Wikispecies tiene un artículo sobre Philydor.
Wikimedia Commons alberga una categoría multimedia sobre Philydor.